Ngộ độc botulinum: Cảnh báo ngộ độc botulinum chả lụa gây ‘chết” người

Hoài Thu - Pasgo Team- 08/06/2023

Gần đây những vụ việc về ngộ độc thực phẩm ngày càng gia tăng nhất là ngộ độc botulinum chả lụa (giò chả) khiến nhiều người phải nhập viện và tử vong. Có thể nói đây và vấn đề liên quan mật thiết đến vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm và thói quen ăn uống không khoa học. Đặc biệt vào thời điểm nắng nóng thì nguy cơ ngộ độc botulinum càng tăng cao. Hãy cùng PasGo tìm hiểu nguyên nhân cũng như cách phòng tránh ngộ độc botulinum cho cả gia đình nhé!

Mục lục

1. Tình trạng ngộ độc botulinum chả lụa gia tăng

Trong thời gian ngắn, ít nhất 6 người ở thành phố Hồ Chí Minh (bao gồm 3 trẻ em và 3 người lớn) đã bị phát hiện mắc bệnh ngộ độc botulinum và phải nhập viện để điều trị. Trong số này, có 5 trường hợp bị ngộ độc botulinum chả lụa.

Tình trạng ngộ độc botulinum gia tăng

Vào ngày 14/5, Bệnh viện Nhi Đồng 2 đã tiếp nhận 3 anh em, gồm N.Đ. (13 tuổi), N.H. (14 tuổi) và N.X. (10 tuổi), đến từ TP Thủ Đức, với các triệu chứng yếu đuối và suy hô hấp đang ngày càng nặng. Người thân của các em kể lại cho bác sĩ biết rằng vào ngày 13/5, các em đã ăn một loại chả lụa không rõ nguồn gốc, mua từ một người dì và có dấu hiệu bị hỏng.
Chiều cùng ngày, các em bắt đầu gặp chóng mặt, buồn nôn, nôn mửa, đau bụng và tiêu chảy. Trong số này, em N.Đ. mắc phải tình trạng suy hô hấp nặng, phải sử dụng máy thở và điều trị tại khoa Hồi sức tích cực - Chống độc (ICU).

Cũng vào ngày 13/5, hai anh em ruột khác (18 tuổi và 26 tuổi, cư trú tại TP Thủ Đức) cũng đã ăn bánh mì kèm chả lụa mua từ tiểu thương rong vỉa hè, và một người đàn ông 45 tuổi đã ăn một loại mắm đã để lâu.
Sau khi ăn, cả ba bệnh nhân trên đã có các triệu chứng rối loạn tiêu hóa, mệt mỏi, đau đầu, đau bụng và tiêu chảy, và vào ngày 15/5, họ bắt đầu gặp yếu cơ và khó nuốt. Bệnh nhân 18 tuổi có sự tiến triển nhanh nhất nên đã nhập viện tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP HCM, trong khi anh trai 26 tuổi bị nhẹ hơn nên tự đến Bệnh viện Chợ Rẫy để điều trị. Sau đó, người đàn ông 45 tuổi cũng đã nhập viện tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định.

Hiện tại, có hai trường hợp 18 tuổi và 45 tuổi đã bị liệt cơ và không thể tự thở, trong khi bệnh nhân 26 tuổi cũng đang đối mặt với nguy cơ tiến triển nặng, do đã hết thuốc giải độc BAT.

>> Xem thêm: Bị ngộ độc thực phẩm nên ăn gì? Bổ sung ngay 10 loại thực phẩm sau

2. Cảnh báo về thói quen ăn uống gây ngộ độc

Có thể nói những trường hợp ngộ độc botulinum gần đây giống như một hồi chuông cảnh báo về tình trạng vệ sinh an toàn thực phẩm và thói quen ăn uống thiếu khoa học. Bạn hãy trang bị ngay cho bản thân kiến thức về ngộ độc botulinum để phòng tránh nó cho bản thân và gia đình.

2.1. Ngộ độc botulinum là gì?

Độc tố Botulinum là một loại protein được sản xuất bởi vi khuẩn Clostridium botulinum. Đây là một chất độc mạnh nhất đã được biết đến, với liều lượng gây tử vong khi tiêm vào khoảng 1,2-1,3 ng/kg và 10-13 ng/kg khi hít vào. Nghĩa là với lượng rất rất ít cũng đã “gây chết người”.

Ngộ độc botulinum rất nguy hiểm có thể gây tử vong

Dưới điều kiện thiếu oxy, vi khuẩn C. botulinum tạo thành bào tử và tiết ra độc tố. Độc tố botulinum có thể được tìm thấy trong nhiều loại thực phẩm, bao gồm các loại rau củ được bảo quản trong môi trường có ít axit như đậu xanh, rau, nấm và củ cải đường,... Nó cũng có thể tồn tại trong thực phẩm đóng hộp, cá lên men, cá muối và cá hun khói, cũng như các sản phẩm từ thịt như giăm bông và xúc xích. Và điển hình gần đây là các vụ ngộ độc botulinum chả lụa.

Ngộ độc botulinum là một căn bệnh nghiêm trọng, có thể có những triệu chứng như sụp mí mắt và các biểu hiện không bình thường liên quan đến cơ mặt, mắt và họng. Vi khuẩn tạo ra chất độc (độc tố) tác động lên hệ thần kinh, gây suy yếu và tê liệt các cơ. Trường hợp không được điều trị, ngộ độc botulinum có thể gây tử vong.

2.2. Triệu chứng khi ngộ độc botulinum

Sau khi nhiễm độc botulinum nó vào hệ tiêu hóa, nó không bị phá hủy bởi men tiêu hóa hay acid dịch vị, mà sẽ được hấp thụ vào máu từ tá tràng và hỗng tràng. Sau đó, nó xâm nhập vào các tế bào thần kinh và gây ngăn chặn sự giải phóng chất dẫn truyền thần kinh acetylcholine tại các đầu mút thần kinh tiền synapse. Việc ngăn chặn xung đột thần kinh này dẫn đến các triệu chứng liệt vận động. Thường thì các triệu chứng sẽ xuất hiện sau khoảng 12-36 giờ sau khi ăn (có thể kéo dài tới 1 tuần sau khi ăn).

Nôn mửa là triệu chứng thưởng gặp khi bị ngộ độc botulinum

Triệu chứng liên quan đến tiêu hóa gồm có: Buồn nôn, nôn mửa, chướng bụng, đau bụng và sau đó có triệu chứng liệt ruột, gây táo bón.

Triệu chứng thần kinh bao gồm liệt tổng hợp đối xứng từ vùng đầu mặt, cổ xuống chân. Đi kèm với các triệu chứng như sụp mí, nhìn đôi, mờ mắt, đau họng, khó nuốt, khó nói, giọng điệu khàn, và khô miệng. Sau đó, sẽ xuất hiện triệu chứng liệt tay, liệt cơ vùng ngực, bụng và liệt cả hai chân.

Phản xạ gân xương thường bị giảm hoặc mất, không có rối loạn về cảm giác.

Trong trường hợp bị nhiễm độc botulinum ở mức độ nhẹ, người bệnh có thể trải qua cảm giác mệt mỏi, mỏi cơ và suy nhược cơ thể, gây khó khăn trong việc thực hiện các hoạt động cần sức lực,.... Tuy nhiên, nếu nhiễm độc ở mức độ nặng, bệnh sẽ diễn tiến nhanh chóng. Người bệnh có thể mất khả năng điều khiển toàn bộ các cơ, gây tắc nghẽn đường thở, suy hô hấp và có thể dẫn đến ngừng thở và tử vong.

>> Xem thêm: Ngộ độc thức ăn nên uống gì: Khỏi 90% với 10 loại nước sau 1 lần uống

2.3. Thói quen ăn uống gây ngộ độc botulinum

Ngộ độc thực phẩm xảy ra khi người bệnh tiêu thụ thực phẩm nhiễm bào tử của vi khuẩn Clostridium botulinum. Khi thực phẩm không được lưu trữ đúng cách, vi khuẩn có thể phát triển và tiết ra độc tố vào thực phẩm. Hầu hết các vụ nhiễm ngộ độc botulinum ở Việt Nam là do ăn phải chả giò để lâu ngày.

Thói quen bảo quản thực phẩm thừa có thể gây ngộ độc thực phẩm

Ngộ độc thực phẩm thường xảy ra khi người dùng tự làm và lưu trữ thực phẩm đóng hộp không đảm bảo an toàn hoặc khi tiếp xúc với các cơ sở kinh doanh không tuân thủ quy tắc vệ sinh thực phẩm.

Các nguồn ngộ độc thực phẩm khác có thể bao gồm:

Dầu ngâm chứa các loại thảo mộc.
Khoai tây nướng bị bọc trong giấy bạc.
Các loại đồ hộp: Cà chua đóng hộp, tỏi được đóng trong chai, nước sốt phô mai đóng hộp, thịt cá đóng hộp,...
Thực phẩm chế biến sẵn bị để ở nhiệt độ cao hoặc không được bảo quản trong tủ lạnh, hoặc bảo quản trong tủ lạnh lâu ngày,...
Ngộ độc botulinum cũng có thể xảy ra ở trẻ sơ sinh khi chúng ăn phải bào tử của vi khuẩn Clostridium botulinum. Các bào tử này sẽ phát triển thành vi khuẩn trong ruột của trẻ và tiết ra độc tố gây bệnh. Mật ong cũng có thể bị nhiễm bào tử và gây ngộ độc ở trẻ sơ sinh trong một số trường hợp. Đó là lý do tại sao bác sĩ khuyên rằng trẻ em không nên ăn mật ong cho đến khi đạt đủ một tuổi ít nhất.

>> Xem thêm: Ăn đồ sống có tốt không? Cảnh báo ăn đồ sống bị sán khắp người

3. Cách phòng tránh ngộ độc botulinum

Để ngăn ngừa nguy cơ bị nhiễm ngộ độc botulinum, chúng ta cần có một thói quen ăn uống khoa học:

Làm lạnh thực phẩm trong vòng 2 giờ sau khi nấu. Quá trình làm lạnh đúng cách sẽ ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn và bào tử.
Nấu chín thức ăn một cách hoàn toàn để đảm bảo vi khuẩn bị tiêu diệt.
Tránh sử dụng thực phẩm đóng hộp có dấu hiệu hư hỏng hoặc bị phồng lên. Đây có thể là dấu hiệu của vi khuẩn hoặc quá trình phân giải độc tố.
Nếu tự tiệt trùng thực phẩm đóng hộp tại nhà, sử dụng nồi áp suất ở nhiệt độ 250°F (121°C) trong 30 phút.
Vứt bỏ bất kỳ thực phẩm bảo quản nào có mùi hôi hoặc dấu hiệu không bình thường.

Không nên tưa lưỡi cho trẻ bằng mật ong

Đối với ngộ độc ở trẻ sơ sinh:

Tránh cho trẻ dưới 1 tuổi uống, tưa lưỡi bằng mật ong, vì nó có thể gây ngộ độc botulinum.
Trường hợp không may bị ngộ độc: Tiếp tục cho con bú nếu có thể, vì việc này có thể giúp làm chậm quá trình phát triển của ngộ độc botulinum.

Ngoài ra khi có vết thương hở cũng cần vệ sinh, sát trùng cẩn thận để tránh nhiễm độc C. botulinum qua các vết này.

Trường hợp ngộ độc botulinum chả lụa là khá hiếm gặp ở Việt Nam. Tuy nhiên, nếu cứ giữ thói quen ăn uống kém khoa học thì nguy cơ bị nhiễm độc là rất cao. Hãy lựa chọn các thực phẩm rõ nguồn gốc và địa điểm ăn uống nhà hàng ngon, chất lượng bạn nhé! Nếu bạn thắc mắc về địa điểm ăn uống, nhà hàng ngon đảm bảo chất lượng thì cứ liên hệ PasGo bạn nhé!

CÓ THỂ BẠN SẼ QUAN TÂM: