Lẩu cá kèo lá giang – Nỗi niềm da diết mỗi độ trời lạnh mưa dầm

Trời lạnh mưa dầm, nhớ lẩu cá kèo lá giang đấy, nhưng cũng là mượn cớ nhớ về những người thân thương, tri kỷ trong một khắc trời đất chuyển mình mà thôi…

1. Lẩu cá kèo lá giang – thương từ vị ngọt cá kèo mùa nước nổi

“Cá kèo mà gặp mắm tươi

Như nơi đất khách gặp người cố tri”

Cá kèo thường xuất hiện khi các tỉnh Nam Bộ bước vào mùa mưa, con nước ròng làm ngập hang cá, thành thử, cứ trời đổ mưa, lại có chút nhớ vị ngọt, thơm, thanh thanh của cá kèo.

Người Nam Bộ, nhất là dân vùng miệt vườn, sông nước, ăn uống đều là dựa vào tự nhiên, từ mộc mạc thô sơ đến cầu kỳ tinh tế, món ăn dù cho có dụng tâm cỡ nào thì nguyên liệu cũng không rời xa ngọn rau, con cá dưới lạch trên đồng.

“Không gì ngon bằng cơm với cá

Không tình yêu nào bằng má với con”

Đi từ đời thực vào ca dao dân ca rồi lại đi từ ca dao dân ca vào văn hóa ẩm thực, ai ai cũng dễ nhận ra: người dân vùng đất phương Nam đối với con cá, con tôm, có một tình cảm gắn bó không nói hết bằng lời… Cá kèo nhỏ nhỏ, sống nơi đáy bùn nước lợ mà thịt vẫn trắng, vẫn thơm, vẫn ngọt, vẫn lưu luyến không rời qua bao thế hệ người dân đất phương Nam!

Cá kèo, dân dã vậy thôi chứ có thể chế biến thành nhiều món ăn lắm: cá kèo kho tộ, cá kèo nướng muối ớt, cá kèo chiên xù,… món nào món nấy dù đơn giản mà vẫn đậm đà, khó quên. Tuy nhiên, trời lành lạnh gió, hiu hiu mưa, có lẽ được mong chờ nhiều nhất vẫn là nồi lẩu cá kèo lá giang nghi ngút khói thơm.

Đặc trưng của món lẩu cá kèo lá giang này, không nói ai cũng rõ, nằm ở hai nguyên liệu chính: cá kèo và lá giang.

Lá giang có vị chua nhẹ, giàu dược tính, cho thêm vào nồi nước lẩu khiến từng làn khói cũng nhuộm một vị thơm thơm chua chua dìu dịu, kích thích khứu giác và dạ dày vô cùng.

Lẩu cá kèo lá giang vừa tươi vừa ngọt, thịt cá kèo trắng trắng, mềm mềm

Cá kèo chuốt sạch nhớt, vẫn sống nguyên, để trong bát, khi nước lẩu sôi già mới thả vào nồi. Cá còn tươi rói, quẫy nước đùng đùng, khi nào cá hết quẫy là mở vung cho thêm rau. Ăn như vậy khiến vị tươi, vị ngọt vẫn còn đọng trong từng thớ thịt mềm mềm, trăng trắng, điều này cũng lý giải nguyên nhân đã khiến cho suốt dọc dải đất phương Nam đầy rẫy sản vật núi sông, người dân vẫn nặng tình nặng nghĩa mà ưu ái một nồi lẩu cá kèo lá giang mỗi khi đến mùa con nước nổi.

2. Ăn lẩu cá kèo lá giang, càng thương rau đắng mọc sau hè

“Không gì bằng cá nấu canh

Bỏ bông so đũa mới rành dân quê”

Rau ăn kèm lẩu cá kèo lá giang cũng khá lạ đối với người Bắc. Mẹt rau có rau chuối thái rối, ngọn muống non, ngó súng, bông so đũa, đọt kèo nèo. Với những người thích ăn lẩu cá kèo lá giang, rau đắng được coi là “1/3 linh hồn còn lại” của món ăn. Vị đắng của rau kết hợp với vị chua của lá giang, vị ngọt của thịt cá, sự cay nồng của nước chấm, cái thanh mát của muống non,…, ngồi bên nồi lẩu ấm sực, thưởng thức “mỹ vị dân gian” giữa trời giá rét, bỗng dưng thấy ấm lòng và hạnh phúc khó tả!

Mẹt rau xanh thân thuộc, dân dã, thấm đẫm hơi thở của đất phương Nam

Nồi lẩu cá kèo lá giang bốc hơi nghi ngút, làm ấm lòng giữa ngày đông giá rét

Ăn rau đắng để thêm nhớ thêm thương những ngày cơ cực, vất vả. Ngồi bên cạnh nồi lẩu cá kèo lá giang có chua có ngọt, thêm rau ngọn đắng ăn kèm, như nhắc nhở ta rằng cuộc đời bao giờ cũng thế, khổ tận cam lai, biết trải qua cay đắng chua chát mới có ngày ngọt ngào êm ái. Một món ăn đơn giản, từ cá dưới lạch, từ rau trên đồng, nhưng đầy đủ hương vị cuộc sống, người đang ăn lẩu cá kèo lá giang hay đang nhâm nhi chính bĩ – cực – thái – lai của một kiếp người?

3. Lẩu cá kèo lá giang – món ăn không nhâm nhi khi chỉ có một mình

Người ta nói ẩm thực Nam Bộ là ẩm thực gia đình, ngẫm đi ngẫm lại, quả thật đến xứ Nam, chẳng mấy món ăn mà không phải món lai rai, nhâm nhi, ăn cùng gia đình, bè bạn. Lẩu cá kèo lá giang cũng không ngoại lệ. Ngồi bên nồi lẩu ấm sực, thưởng thức cá kèo ngòn ngọt, lá giang chua chua, chắc chắn là một việc không hề thích hợp để làm một mình!

Thế nên, trời lạnh mưa dầm, nhớ lẩu cá kèo lá giang đấy, nhưng cũng là mượn cớ nhớ về những người thân thương, những người tri kỷ trong một khắc trời đất chuyển mình mà thôi…

Lẩu cá kèo lá giang, đối với nhân dân Nam Bộ mà nói, vô cùng thân thuộc. Tuy nhiên, ngay giữa lòng Thủ đô Hà Nội, bạn vẫn có thể được thưởng thức một nồi lẩu cá kèo lá giang đúng vị tại một số nhà hàng món Nam được đánh giá cao sau đây:

1, Nhà hàng Phương Nam (Nhà hàng Phương Nam 69 Chùa Láng và Nhà hàng Phương Nam 155 Bùi Thị Xuân). Đặc biệt, Phương Nam hiện đang dành tặng mức ưu đãi lên tới 30% cho thực khách đặt bàn qua PASGO, ngoài lẩu cá kèo lá giang, bạn sẽ được thưởng thức nhiều món ăn nổi tiếng vùng Nam Bộ khác với mức giá khuyến mại hấp dẫn khi đến dùng bữa tại nhà hàng.

2, Quán Trần Hà Nội (76 Nguyễn Chí Thanh)

3, Vũ Thạnh Quán (112A I2, ngõ 3, Vũ Thạnh)