Có gì đặc sắc trong văn hóa ẩm thực đất Cố Đô?

Huế không chỉ thu hút bởi vẻ đẹp trầm mặc, rêu phong của các đền đài, lăng tẩm, mà còn lôi cuốn du khách bởi nét văn hóa ẩm thực độc đáo!

Ngoài những nét đặc trưng tổng quát của ẩm thực Việt Nam, ẩm thực Huế cũng mang những đặc trưng riêng, nổi bật. Một là tính đa dạng, trên mỗi bữa ăn thường với nhiều chất liệu thịt, cá, rau quả và được thể hiện qua nhiều món như canh, kho, luộc, nướng, xào, hấp... Hai là tính mỹ thuật, dù giàu nghèo, mâm cơm bao giờ cũng sắp xếp gọn gàng, tươm tất trên bàn, trên phản, chõng hay trên chiếc chiếu trải giữa nhà; lễ tiệc phải chú ý bày biện, phối hợp màu sắc của các thực đơn để hấp dẫn người ăn. Thứ ba là tính tập thể, tất cả các món đều được bày ra hết, nhất là trọng kỵ giỗ và có thể chúng được bày chồng lên nhau, mỗi mâm cỗ dành cho nhiều người. Thứ tư là tính tinh tế và ngon lành, kế cả món mặn lẫn món chay, và để thu hút thực khách, người Huế thường đặt tên cho món ăn những tên gọi đầy hoa mỹ.

Ẩm thực Huế được chia thành ẩm thực Cung Đình và ẩm thực dân gian

Trong ẩm thực xứ Huế, từ các món ăn dân dã đến những món ăn Cung Đình đều phảng phất những nét đặc trưng của một vùng đất Thần Kinh nơi các vua chúa đã từng ngự trị. Dưới đây là những cái tên tiêu biểu làm nên hồn túy ẩm thực Huế, hãy tự mình trải nghiệm nhé!

Cơm hến – Hài hòa của sự bình dân và sang trọng

Có lẽ chẳng ai xa lạ với món Cơm Hến – món ăn được cho là món ăn của nhà nghèo, song qua cách chế biến rồi đến trình bày, bất cứ ai thưởng thức cũng có thể thấy trong món cơm Huế trộn lẫn một cách rất hài hòa cả sự bình dân lẫn phong cách rất sang đậm chất Huế rất khó diễn tả thành lời. Cơm hến được trình bày dưới hình thức là cơm nguội trộn với hến xào qua dầu và gia vị, nước hến, mắm ruốc, rau bắp cải, tóp mỡ, bánh tráng nướng, mì xào giòn, ớt màu, đậu phộng nguyên hạt, dầu ăn chín, tiêu, vị tinh và muối.

Cơm hến của ẩm thực xứ Huế là sự tổng hòa của nhiều nguyên liệu dân giã

Ngoài cơm hến, còn có các món ăn như bún hến và mì hến, nhưng thực chất đây không phải là đặc sản Huế mà là do người ta cải biến món cơm hến lại mà thôi. Các bạn có thể thưởng thức món ăn này tại đầu chân cầu thôn Vĩ Dạ ở Cồn Hến hay các quán trên đường Hàn Mặc Tử, từ từ cảm nhận hết hương vị ngọt dai và cay nồng của hến Huế.

Cái ngọt dai, cay động lắng đọng trên khoang lưỡi cho cảm nhận trọn vẹn về hến Huế

Bún Bò Huế - Niềm tự hào của ẩm thực Cố Đô

Thật không sai nếu gọi bún bò Huế là linh hồn của ẩm thực Huế bởi món ngon nơi đây đã theo bước chân ai có mặt khắp mọi miền đất nước. Bởi người ta thích, người ta ‘nghiện’ vô cùng cái vị ngọt thanh mà đậm đà của bún bò xứ Huế, ăn rồi là nhớ ngay.

Bún bò Huế hấp dẫn ánh nhìn từ hình thức bên ngoài

Nhắc đến bún bò Huế, phải kể tới nước dùng được hầm từ xương để có vị ngọt và mùi vị đặc trưng, không quá nồng nhưng đủ để thực khách cảm nhận rõ ràng nhất. Tiếp đến là miếng giò chân giò, thêm một miếng giò tự nắm, vài lát thịt bò thái mỏng đầy ắp cả tô, có cả màu xanh đẹp mắt của lá hành tươi thái nhỏ. Bún bò Huế ăn kèm với rau sống đủ loại, vừa mang ra là nhúng ngay vào nước còn nóng của tô bún, chao ôi, chỉ nghĩ thôi đã thèm thuồng lắm rồi.

Ăn kèm bún nào có thể thiếu những loai rau sống hấp dẫn

Cơm Âm Phủ - Lạ lùng nhưng ngon khỏi chê!

Cơm âm phủ, vừa nghe tên thôi cũng đủ làm người khác phải giật mình, song với người Huế và cả người yêu Huế, đã đến Huế đôi lần thì món ăn này không còn gì lạ. Đây là món cơm cực kỳ nổi tiếng tại Huế, được bán khắp nơi ở các quán ăn tại thành phố. Một phần ăn được xếp đẹp mắt trên đĩa có bảy màu, tượng trưng cho bảy bước đi đầu tiên của Đức Phật. Cơm trắng được để ở giữa, xung quanh là thức ăn kèm đủ loại mà tiêu biểu nhất có thịt ba rọi, chả lụa Huế, tôm, nem nướng, dưa leo, trứng rán,... Du khách có thể thay đổi thành phần theo sở thích của mình.

Cơm âm phủ - món ăn độc lạ chỉ có tại Huế

Các loại bánh Huế - Ăn chơi nhưng no thật!

Huế còn biết đến là xứ sở của những loại bánh giản dị nhưng cực ngon. Nếu các bạn là những người yêu thích các món bánh thì chắc chắn các bạn sẽ không bao giờ thất vọng vì sự phong phú của các món bánh ở xứ sở này… Huế có các loại bánh như Bánh Nậm, Bánh Bèo, Bánh Bột Lọc, Ram Ít, đặc biệt là món Bánh Khoái mà nếu ăn một lần các bạn sẽ không bao giờ quên được mùi vị của nó.

Huế còn là chốn ăn chơi của nhiều người thích bánh

Các món bánh ở Huế đều được làm từ những loại bột rất cơ bản trong nghệ thuật ẩm thực của Việt Nam đó là: bột gạo (bánh bèo, bánh ướt, bánh khoái), bột nếp (bánh ít trắng và bánh ít đen), bột năng hay còn gọi là bột lọc (bánh bột lọc, bánh phu thê). Nhân bánh cũng hết sức đa dạng và bình dân: dăm con tôm, vài miếng thịt mỡ hoặc đơn giản hơn là đậu xanh, dừa nạo. Ấy vậy mà làm đủ những bữa ăn phụ cho người dân đất Cố Đô.

Bánh khoái vàng ruộm, thơm phức cực kỳ được yêu thích ở trong và ngoài Huế

Chè hẻm – Không phải nơi nào cũng có!

Nếu như Hà Nội làm người ta thương nhớ bởi ‘36 phố phường’ thì Huế cũng làm ai đó khắc khoải với nỗi nhớ về 36 thứ chè. Chè ở Huế chẳng biết có tự bao giờ, nhưng thường được bày bán trong các ngõ nhỏ nên được gọi là chè hẻm. Món chè hẻm gần gũi mộc mạc, đi đâu cũng thấy nhưng mang cả nét tinh tế của ẩm thực xứ Huế.

Ẩm thực xứ Huế sẽ không hoàn hảo nếu thiếu đi trải nghiệm thú vị của chè hẻm

Mỗi loại chè hẻm ở Huế lại có một phong vị riêng, từ chè khoai môn, chè đậu, chè bắp bình dị đến chè hạt sen, chè bưởi ‘sang chảnh’. Du khách có thể ăn từng món để cảm nhận từng hương vị của mỗi món chè hay trộn chung thành thập cẩm, tạo cảm giác lạ vị khi nhai tỉ ti thứ hạt khác nhau trong miệng.

Muôn màu muôn vị cho bạn thỏa sức lựa chọn

Món chay – Như một lẽ tự nhiên!

Huế có khoảng 108 ngôi chùa và hơn 300 Niệm Phật đường, người Huế theo Đạo Phật là chủ yếu, đó là những lý do để món chay Huế phát triển và bảo tồn đến nay. Những món chay được chế biến với những nguyên liệu chủ yếu từ nhóm tinh bột như gạo, sắn, khoai...; các loại rau xanh; các loại đậu nành, đậu lạc, mè và các loại nấm nhưng khi qua chế biến trở thành những món ăn đặc sắc.

Ăn chay cũng là một nét đẹp đặc trưng của ẩm thực Huế

Điểm qua một lượt rất nhanh, bạn có thể biết thêm rất nhiều món ăn đặc sản của xứ Huế thơ mộng nhưng có thể phải dành ra rất nhiều thời gian mới cảm hết những nét tinh túy chứa đựng trong từng hương vị đầy nghệ thuật của ẩm thực xứ này. Đến Huế, người ta dễ bị chìm vào trong kí ức xa xôi của một thời vua chúa với những sáng tạo trong ẩm thực cung đình bắt nguồn từ các món ăn dân gian. Như có cái gì đó làm say đắm lòng người, những ai được thưởng thức và cảm nhận những món ăn của vùng đất này sẽ mang trong mình một cảm giác không bao giờ quên và chắc chắn họ sẽ mong muốn tìm lại cảm giác ấy nhiều lần nữa.

_Ms. Ngọc Ánh_